Eén van de belangrijkste eigenschappen van Bitcoin is dat het schaars is. Net als goud is er maar een beperkte hoeveelheid van beschikbaar. Maar hoe werkt dat precies bij iets digitaals? En waarom is die schaarste zo belangrijk?
In dit artikel leggen we uit waarom Bitcoin schaars is, hoe die schaarste technisch is vastgelegd, en wat het betekent voor de waarde op lange termijn.
Digitale schaarste: een unicum
In het digitale tijdperk zijn de meeste dingen onbeperkt te kopiëren. Denk aan e-mails, foto’s, muziekbestanden – er is geen beperking aan hoe vaak je ze kunt dupliceren. Geld in digitale vorm (zoals bankgeld) is ook makkelijk bij te drukken.
Bitcoin doorbreekt dat patroon. Voor het eerst bestaat er een digitaal goed dat niet eindeloos gekopieerd kan worden. Er zullen er namelijk nooit meer dan 21 miljoen bitcoins bestaan. En dat is hard gecodeerd in het protocol.
Het maximale aantal bitcoins is 21 miljoen
Toen Bitcoin werd ontworpen, legde Satoshi Nakamoto de spelregels vast in de broncode. Daarin staat dat:
• Elke 10 minuten een nieuw blok wordt gemined
• Elke nieuwe blok een beloning oplevert (de block reward)
• Die beloning elke 210.000 blokken gehalveerd wordt (ongeveer elke 4 jaar)
• De totale voorraad nooit boven de 21 miljoen uitkomt
Dat betekent dat niemand – geen overheid, ontwikkelaar of miner – dit aantal kan aanpassen. Het is wiskundig afgedwongen.
De halvering van de beloning: Bitcoin halvings
Elke vier jaar vindt er een zogenaamde halving plaats. Daarbij wordt de beloning voor miners gehalveerd. In de beginjaren was dat 50 BTC per blok. Daarna 25, toen 12,5, en zo verder.
Na elke halving wordt het moeilijker om nieuwe bitcoins in omloop te brengen. Dit zorgt voor een afnemend aanbod in combinatie met een stijgende vraag – wat historisch gezien invloed heeft op de prijs.
De halving is dus niet zomaar een technische aanpassing, maar een fundamenteel onderdeel van de schaarste van Bitcoin.
Vergelijking met fiatgeld: inflatie versus deflatie
Bij traditioneel geld kunnen centrale banken op elk moment besluiten om meer geld bij te drukken. Dit leidt op termijn vaak tot inflatie, waardoor je koopkracht afneemt.
Bitcoin werkt precies andersom:
• Vast maximum aanbod
• Voorspelbare uitgifte
• Geen centrale controle
Dit maakt Bitcoin een deflationair systeem: je weet zeker dat jouw aandeel in het totaal niet verwatert. In plaats van dat je geld minder waard wordt, kan het juist meer waard worden naarmate de vraag stijgt.
Waarom schaarste waardevol is
Schaarste op zich garandeert geen waarde. Maar in combinatie met bruikbaarheid, vertrouwen en een wereldwijd netwerk, kan schaarste de basis zijn voor een betrouwbaar spaarmiddel.
Bitcoin is:
• Schaars (maximaal 21 miljoen stuks)
• Deelbaar (tot 100 miljoen satoshi’s per bitcoin)
• Mobiel en grenzeloos
• Onafhankelijk van banken of overheden
Dit maakt het aantrekkelijk als digitaal alternatief voor goud – en een hedge tegen inflatie.
Wat als iemand het maximum wil veranderen?
In theorie zou je de limiet van 21 miljoen kunnen aanpassen in de software. Maar in de praktijk werkt het niet zo eenvoudig. Bitcoin is open source, maar de regels worden gedragen door de community. Als de meerderheid een wijziging niet accepteert, gebeurt het simpelweg niet.
De 21 miljoen regel is dus niet alleen technisch, maar ook sociaal verankerd. Vertrouwen in die limiet is fundamenteel voor de waarde van het netwerk.
Samengevat: waarom is Bitcoin schaars?
Bitcoin is schaars omdat er nooit meer dan 21 miljoen van zullen bestaan. Die grens is vastgelegd in de code, wordt beschermd door de community en afgedwongen door het netwerk. Dankzij de voorspelbare uitgifte, de regelmatige halvings en het wereldwijde vertrouwen, is digitale schaarste werkelijkheid geworden – en dat maakt Bitcoin uniek.
